Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Τι είναι ο διαβήτης;

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (World Diabetes Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου και έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τον διαβήτη, μία χρόνια πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε προς τιμήν της γέννησης του Sir Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, ανακάλυψε την ινσουλίνη το 1921.

Γιατί είναι σημαντική η Ημέρα Διαβήτη

1. Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση: Βοηθά στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με τον διαβήτη, τις αιτίες του, τους τρόπους πρόληψης και τις μεθόδους διαχείρισής του. Παράλληλα, ευαισθητοποιεί για τις σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει όταν δεν ελέγχεται σωστά, όπως καρδιαγγειακά προβλήματα, βλάβες στα νεφρά και τα μάτια.

2. Υποστήριξη και Κατανόηση των Ασθενών: Πολλοί άνθρωποι με διαβήτη βιώνουν κοινωνική απομόνωση ή προκαταλήψεις λόγω της πάθησής τους. Η συγκεκριμένη ημέρα ενισχύει την κατανόηση και την αλληλεγγύη, προσφέροντας υποστήριξη στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

3. Ενθάρρυνση της Πρόληψης: Μέσω ενημερωτικών εκστρατειών, η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη ενθαρρύνει την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η πρόληψη είναι ιδιαίτερα σημαντική, κυρίως για τον διαβήτη τύπου 2, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό μπορεί να προληφθεί με κατάλληλη διατροφή, άσκηση και διατήρηση φυσιολογικού βάρους.

4. Κάλεσμα για Δράση από Κυβερνήσεις και Οργανισμούς: Προτρέπει τις κυβερνήσεις, τους επαγγελματίες υγείας και τους οργανισμούς να αναλάβουν ενεργά μέτρα για την υποστήριξη των ατόμων με διαβήτη και για τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική φροντίδα.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη είναι ένα σημαντικό κάλεσμα για να θυμόμαστε πως, με την κατάλληλη διαχείριση, οι περισσότεροι άνθρωποι με διαβήτη μπορούν να ζήσουν μία φυσιολογική και υγιή ζωή.

Πώς λειτουργεί ο διαβήτης

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαβήτη:

1. Διαβήτης Τύπου 1: Ονομάζεται και ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης. Στην περίπτωση αυτή, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και καταστρέφει τα βήτα κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία παράγουν ινσουλίνη. Ως αποτέλεσμα, το σώμα δεν παράγει ινσουλίνη, και οι ασθενείς χρειάζονται εξωτερική χορήγηση ινσουλίνης για να ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου τους.

2. Διαβήτης Τύπου 2: Είναι η πιο κοινή μορφή διαβήτη και συνήθως σχετίζεται με την παχυσαρκία, τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής και γενετικούς παράγοντες. Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα παράγει ινσουλίνη, αλλά τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται σωστά σε αυτήν (αντίσταση στην ινσουλίνη). Αυτό οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τα οποία μπορεί να καταπονούν το πάγκρεας και να μειώνουν την παραγωγή ινσουλίνης με την πάροδο του χρόνου.

Ουσίες που βοηθούν στη ρύθμιση του διαβήτη

1. Ινσουλίνη: Για τον διαβήτη τύπου 1, η ινσουλίνη είναι απαραίτητη και χορηγείται μέσω ενέσεων ή αντλίας ινσουλίνης. Για τον διαβήτη τύπου 2, η ινσουλίνη χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που τα επίπεδα σακχάρου δεν ρυθμίζονται με άλλες θεραπείες.

2. Μετφορμίνη: Είναι από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τον διαβήτη τύπου 2. Βοηθά στη μείωση της παραγωγής γλυκόζης από το ήπαρ και αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, βοηθώντας έτσι τη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

3. GLP-1 ανάλογα: Αυτές οι ουσίες (π.χ., λιραγλουτίδη, σεμαγλουτίδη) μιμούνται τη φυσική ορμόνη GLP-1, η οποία αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης και μειώνει τη γλυκόζη στο αίμα μετά το φαγητό. Βοηθούν επίσης στη μείωση της όρεξης και τη ρύθμιση του σωματικού βάρους.

4. DPP-4 αναστολείς: Αυτά τα φάρμακα αυξάνουν τη διάρκεια δράσης των ινκρετινών (GLP-1 και GIP) και βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Παραδείγματα είναι η σιταγλιπτίνη και η σαξαγλιπτίνη.

5. SGLT2 αναστολείς: Είναι φάρμακα που βοηθούν στην αποβολή γλυκόζης μέσω των ούρων, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τη δαπαγλιφλοζίνη και την εμπαγλιφλοζίνη.

6. Σουλφονυλουρίες: Αυτά τα φάρμακα (π.χ., γλιμεπιρίδη, γλιπίζιδη) βοηθούν στην αύξηση της παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας και χρησιμοποιούνται κυρίως σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.

7. Α-γλυκοσιδάση αναστολείς: Μειώνουν την απορρόφηση γλυκόζης από το έντερο, καθυστερώντας την αύξηση του σακχάρου μετά το γεύμα. Παραδείγματα είναι η ακαρβόζη και η μιγλιτόλη.

Φυσικές Ουσίες και Διατροφή

Εκτός από φαρμακευτικές ουσίες, και η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του διαβήτη. Φυτικές ίνες, τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (όπως τα όσπρια, τα λαχανικά, και τα δημητριακά ολικής άλεσης), καθώς και τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά (όπως τα μούρα και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά) βοηθούν στην καλή ρύθμιση του σακχάρου.